Xuất Khẩu Lao Động Đảo Síp có tiềm năng với người Việt? Cách tránh lừa đảo làm việc tại đảo Síp!
Cộng hòa Síp đang nổi lên như một thị trường lao động tiềm năng đối với người Việt Nam. Quốc đảo này thuộc Liên minh châu Âu, có mức sống cao và môi trường an ninh, an toàn thuộc hàng top ở châu Âu. Điều này mở ra cơ hội việc làm hợp pháp cho lao động Việt tại Síp trong bối cảnh cộng đồng người Việt ở đây đã hình thành hơn 10 năm và phát triển ổn định với khoảng 6.000 người sinh sống tại các thành phố lớn như Nicosia, Limassol, Paphos…
Tuy nhiên, song song với cơ hội cũng tồn tại rủi ro – những năm qua đã có không ít trường hợp người lao động bị cò mồi lừa đảo, phải trả những khoản phí lớn để sang Síp “lao động chui” và rơi vào cảnh tiền mất tật mang
Bài viết dưới đây sẽ phân tích tiềm năng xuất khẩu lao động Đảo Síp cho người Việt, đồng thời hướng dẫn cách nhận biết và tránh các chiêu trò lừa đảo xuất khẩu lao động liên quan đến thị trường này.
Tiềm năng xuất khẩu lao động Đảo Síp cho người Việt Nam:
Síp là quốc gia thành viên EU có nền kinh tế phát triển đa lĩnh vực, từ du lịch, tài chính đến nông nghiệp. Sau khi gia nhập EU, Síp ngày càng cần thêm lao động nước ngoài do dân số bản địa già hóa và thiếu nhân lực cho một số ngành nghề nhất định. Năm 2024, Chính phủ Síp đã thông qua Bộ Ngoại giao đề nghị ký kết thỏa thuận lao động với Việt Nam, tạo khuôn khổ pháp lý cho việc đưa người Việt sang làm việc tại Síp. Động thái này cho thấy thị trường Síp rộng mở hơn với lao động Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực mà Síp đang thiếu nhân lực.
- Về lợi thế, Síp được xếp vào nhóm những quốc gia an toàn nhất thế giới với tỷ lệ tội phạm rất thấp và môi trường sống yên bình. Cư dân tại Síp có mức sống cao và quốc đảo này có tính đa văn hóa, sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai nên lao động Việt dễ hòa nhập hơn
- Khí hậu Síp mang đặc trưng Địa Trung Hải, ôn hòa, dễ chịu quanh năm (nhiệt độ trung bình khoảng 16–32ºC) – không quá nóng ẩm như Việt Nam và cũng không lạnh khắc nghiệt như nhiều nước châu Âu
- Đặc biệt, cộng đồng hơn 6.000 người Việt tại Síp hiện nay gắn kết và hội nhập tốt, nhiều người đã ổn định cuộc sống, thành đạt và được chính quyền sở tại đánh giá cao nhờ đức tính chăm chỉ, cần cù. Đây là nền tảng thuận lợi để lao động Việt mới sang có thể nhận được sự hỗ trợ từ cộng đồng đi trước.
Về mức thu nhập, theo thống kê của Bộ LĐ-TB&XH, ngay từ năm 2005 lao động Việt Nam tại Síp đã có thu nhập bình quân 700-1,000 Euro/tháng (khoảng 22-30 triệu đồng) trong các công việc phổ thông như giúp việc gia đình, làm vườn, nông nghiệp, nhà máy. Mức lương này tương đương hoặc cao hơn nhiều thị trường xuất khẩu lao động truyền thống khác. Hiện nay, mức lương tối thiểu ở Síp do chính phủ quy định vào khoảng 460 Euro/tháng đối với lao động giúp việc gia đình
Trên thực tế, nhiều chủ sử dụng sẵn sàng trả mức lương cao hơn kèm chế độ thưởng tùy theo khối lượng công việc và kinh nghiệm của lao động. Chẳng hạn, một số đơn hàng tuyển giúp việc gia đình Síp năm 2023 chào mức lương cơ bản 880 Euro/tháng (6 ngày/tuần), mỗi năm thưởng 2 tháng lương, và bao ăn ở miễn phí. Như vậy, nếu đi đúng kênh chính thống, người lao động hoàn toàn có thể đạt thu nhập ổn định cùng các quyền lợi bảo đảm theo luật pháp Síp (bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, được chuyển tiền về nước hợp pháp…)
Tóm lại, Síp hội tụ nhiều yếu tố thuận lợi để trở thành điểm đến lao động hấp dẫn cho người Việt: môi trường sống tốt, nhu cầu tuyển dụng có thực, thu nhập ở mức khá, và cộng đồng người Việt sẵn có làm chỗ dựa. Dưới đây là hai lĩnh vực công việc phổ biến nhất tại Síp mà lao động Việt Nam có thể tham gia và phát huy thế mạnh của mình.
Cơ hội trong lĩnh vực nông nghiệp, làm vườn (lao động nam) tại Đảo Síp:
Nông nghiệp và làm vườn là nhóm công việc nhiều tiềm năng dành cho lao động nam Việt Nam tại Síp. Quốc đảo Síp có truyền thống sản xuất nông sản Địa Trung Hải lâu đời, nổi tiếng với rượu vang và các loại trái cây như nho, cam, chanh, cherry… Việc trồng nho làm rượu vang đã diễn ra từ 4.000 năm trước ở Síp và đến nay quốc đảo này vẫn có nhiều vườn nho, vườn cây ăn quả quy mô gia đình lẫn trang trại. Nông nghiệp Síp hiện đại chú trọng sản xuất hữu cơ, hạn chế tối đa phân hóa học, hướng đến tiêu chuẩn “farm-to-table” của EU
Tại Síp, có các nông trại trồng rau củ (khoai tây, cà chua…), vườn trái cây (cam vàng, quýt, dâu tây…) cung ứng nông sản sạch cho cả nước. Do đặc thù dân số ít, Síp rất cần lao động thời vụ thu hoạch nông sản – đây là cơ hội để lao động nam Việt Nam tận dụng kinh nghiệm làm nông nghiệp, làm vườn của mình.
Công việc phổ biến cho nam giới là làm vườn, thu hoạch hoa màu, trái cây theo mùa vụ (ví dụ: thu hoạch nho làm vang vào mùa thu, thu hoạch cam, chanh vào mùa đông. Chủ sử dụng thường là các trang trại hoặc chủ vườn tư nhân, họ cần nhân công khỏe mạnh, chịu khó, có thể làm việc ngoài trời trong thời gian dài. Lao động Việt Nam vốn nổi tiếng cần cù, khéo tay nên được đánh giá cao trong các công việc này. Trước đây, một số lao động nam sang Síp theo diện không chính thức phản ánh công việc nông trại khá nặng nhọc, có nơi yêu cầu 12–13 tiếng làm việc mỗi ngày
Tuy nhiên, nếu đi theo hợp đồng lao động hợp pháp, người lao động sẽ được giới hạn giờ làm hợp lý theo luật lao động Síp và hưởng lương làm thêm giờ nếu làm vượt quá giờ chuẩn. Thực tế, luật Việt Nam cũng quy định khi ký hợp đồng cung ứng lao động đi nước ngoài, thời giờ làm việc, nghỉ ngơi phải phù hợp quy định nước tiếp nhận và có thỏa thuận rõ ràng trong hợp đồng. Do đó, người lao động cần đảm bảo mình đi theo kênh chính thống để được bảo vệ về thời gian làm việc và an toàn lao động.
Về thu nhập, lao động làm nông nghiệp, làm vườn tại Síp có thể đạt mức lương tương đương hoặc cao hơn mức tối thiểu vùng. Hiện nay, với xu hướng thiếu hụt lao động phổ thông tại châu Âu, mức lương cho công việc thu hoạch nông sản tại Síp có thể cao hơn trước, chưa kể thu nhập tăng nếu làm thêm giờ vụ mùa. Quan trọng hơn, chỗ ăn ở thường do chủ sử dụng cung cấp miễn phí (ký túc xá hoặc ở ngay tại trang trại), giúp lao động tiết kiệm chi phí sinh hoạt. Nhiều chủ trang trại tại Síp còn hỗ trợ phương tiện đi lại hoặc đưa đón lao động từ nơi ở tới nơi làm
Những quyền lợi này cần được ghi rõ trong hợp đồng. Lao động nam muốn tham gia công việc làm vườn ở Síp nên chuẩn bị sức khỏe tốt, kỹ năng làm nông cơ bản, và nếu biết tiếng Anh giao tiếp sẽ là một lợi thế để trao đổi công việc với chủ trang trại và hòa nhập cuộc sống tại địa phương.
Mức lương khởi điểm khi làm nông nghiệp tại Đảo Síp có thể dao động từ 25 – 30 triệu đồng/tháng
Cơ hội trong nghề giúp việc gia đình (lao động nữ) tại Đảo Síp:
Giúp việc gia đình là lĩnh vực lâu năm thu hút nhiều lao động nữ Việt Nam sang Síp làm việc. Ngay từ năm 2005, Bộ LĐ-TB&XH đã triển khai chương trình đưa lao động nữ giúp việc gia đình sang Cộng hòa Síp thông qua các doanh nghiệp nhà nước. Thời điểm đó, công ty NOSCO (Tổng Công ty Hàng hải VN) đã phái cử gần 60 nữ giúp việc sang Síp làm việc với mức lương cơ bản 150 bảng Cyprus/tháng (~320 USD), chưa kể phụ cấp làm thêm
Đáng chú ý, hợp đồng giúp việc gia đình ở Síp quy định người lao động làm việc 8 giờ/ngày, 6 ngày/tuần, được nghỉ Chủ nhật và lễ Tết, ngoài 8 giờ/ngày tính là làm thêm giờ hưởng lương thêm. Đây là điều kiện làm việc khá tiến bộ so với nhiều thị trường khác (nơi giúp việc thường làm việc không có giờ giấc cố định). Chủ sử dụng Síp cũng cung cấp chỗ ăn, nghỉ miễn phí suốt thời hạn 4 năm hợp đồng, bao gồm cả điện nước và khám sức khỏe định kỳ hàng năm theo luật lao động sở tại. Những quyền lợi này giúp lao động nữ giảm bớt gánh nặng chi phí và đảm bảo sức khỏe trong thời gian làm việc tại nước ngoài.
Công việc của giúp việc gia đình ở Síp chủ yếu là dọn dẹp nhà cửa, nấu ăn, trông trẻ hoặc chăm sóc người già (tùy từng gia đình). Người Việt với đức tính chu đáo, chịu thương chịu khó rất phù hợp với công việc này, nên được nhiều gia đình Síp tin tưởng. Cụ thể, lao động nữ giúp việc gia đình thường yêu cầu độ tuổi 20–dưới 50 tuổi, tốt nghiệp THPT, sức khỏe tốt và giao tiếp được bằng tiếng Anh cơ bản
Ngoài ra, kỹ năng nấu ăn, lau dọn gọn gàng là điểm cộng lớn. Trong gia đình người Síp, tiếng Anh được sử dụng phổ biến nên người giúp việc có thể học hỏi nhanh phong tục, cách sinh hoạt để hòa nhập. Nhiều phụ nữ Việt tại Síp sau một thời gian làm giúp việc đã tích lũy kinh nghiệm, ngôn ngữ tốt, sau đó có thể được chủ gia hạn hợp đồng hoặc giới thiệu công việc khác tốt hơn.
Về mức lương và chế độ hiện nay, như đã nêu, mức lương tối thiểu cho giúp việc ở Síp khoảng 460 Euro/tháng. Nhưng trên thực tế, hầu hết chủ nhà trả cao hơn mức tối thiểu tùy khối lượng công việc (càng nhiều nhiệm vụ như vừa dọn dẹp vừa trông trẻ thì lương càng cao). Các đơn hàng gần đây cho thấy lương giúp việc Síp phổ biến từ 600 đến 900 Euro/tháng, chưa kể tiền thưởng lễ Tết. Đồng thời, với ngành giúp việc gia đình, chủ sử dụng bắt buộc cung cấp miễn phí chỗ ở và 3 bữa ăn/ngày cho người lao động
Những quyền lợi này giúp lao động nữ giảm đáng kể chi phí sinh hoạt, gần như toàn bộ lương kiếm được có thể tiết kiệm gửi về cho gia đình. Bên cạnh đó, người giúp việc cũng được tham gia bảo hiểm theo luật Síp và được phép chuyển ngoại tệ về Việt Nam dễ dàng. Nếu làm việc chăm chỉ, mỗi năm người lao động có thể dành dụm một khoản tiền đáng kể, chưa kể việc được sinh sống trong môi trường văn hóa châu Âu an toàn, văn minh.
Tóm lại, giúp việc gia đình tiếp tục là công việc phù hợp và có nhu cầu ổn định tại Síp dành cho lao động nữ Việt Nam. Điều quan trọng là người lao động cần chuẩn bị hành trang ngôn ngữ, kiến thức cần thiết và lựa chọn đơn hàng chính thống, minh bạch để đảm bảo quyền lợi cho bản thân khi làm việc nơi xứ người.
Mức lương khởi điểm khi làm giúp việc gia đình tại Đảo Síp có thể dao động từ 20 – 30 triệu đồng/tháng – Bao gồm cả ăn ở miễn phí tại nhà gia chủ
Cách tránh lừa đảo xuất khẩu lao động Đảo Síp:
Để không trở thành nạn nhân của các đường dây lừa đảo xuất khẩu lao động, người lao động Việt Nam có nguyện vọng sang Síp làm việc cần lưu ý những điểm quan trọng sau:
- Lựa chọn công ty tư vấn lao động uy tín, được cấp phép: Không nên giao dịch với cá nhân, tổ chức môi giới không có giấy phép hoạt động tư vấn dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài. Người lao động nên tìm hiểu kỹ thông tin doanh nghiệp (tên, địa chỉ, giấy phép) trước khi nộp hồ sơ, tránh trường hợp mạo danh công ty xuất khẩu lao động để lừa đảo.
- Cảnh giác với các dấu hiệu lừa đảo: Nếu môi giới hứa hẹn những điều phi thực tế như “không cần biết ngoại ngữ, không cần học nghề hay làm thủ tục gì vẫn đi được” hoặc yêu cầu người lao động đi bằng visa du lịch, visa thăm thân, du học rồi trốn ở lại làm việc, đó chắc chắn là dấu hiệu lừa đảo
- Cảnh giác khi họ quảng cáo mức lương quá cao so với mặt bằng chung hoặc “bao đỗ visa 100%”. Người lao động nên tự tìm hiểu thông tin thị trường Síp qua nguồn chính thống (website Bộ LĐ-TB&XH, Đại sứ quán Việt Nam tại Ý kiêm nhiệm Síp, v.v.) để đối chiếu với lời môi giới. Khi thấy bất cứ điểm nào mập mờ, hãy dừng ngay và không chuyển tiền khi chưa xác minh rõ.
- Yêu cầu hợp đồng lao động rõ ràng, đúng pháp luật: Trước khi xuất cảnh, người lao động phải được ký hợp đồng lao động với chủ sử dụng lao động tại Síp. Hợp đồng cần ghi đầy đủ thông tin về công việc, mức lương, thời giờ làm việc, thời hạn hợp đồng, quyền lợi về bảo hiểm, ăn ở, làm thêm giờ, vé máy bay về nước, v.v. Đặc biệt, hãy kiểm tra điều khoản lương và phúc lợi: lương cơ bản không được thấp hơn lương tối thiểu của Síp tại thời điểm ký hợp đồng
- Nếu là giúp việc gia đình phải có mục bao ăn ở miễn phí, chủ sử dụng phải đóng bảo hiểm và hỗ trợ lao động nhập cư theo luật lao động sở tại
- Người lao động nên giữ một bản hợp đồng bằng tiếng Việt do doanh nghiệp cung cấp để phòng khi cần đối chiếu. Nếu môi giới không cung cấp hợp đồng lao động hoặc chỉ hứa miệng, đó là dấu hiệu lừa đảo.
- Không đi bằng visa du lịch hoặc các con đường không chính ngạch: Người lao động chỉ nên xuất cảnh bằng visa lao động hợp pháp do chủ sử dụng tại Síp bảo lãnh. Không chấp nhận giải pháp “xin visa du lịch rồi ở lại làm” – đây là hành vi vi phạm pháp luật di trú của Síp và người lao động sẽ ở tình trạng cư trú bất hợp pháp, rất nguy hiểm. Cũng không nên tin vào lời dụ dỗ “đi du học tự túc rồi ở lại làm” nếu bản thân không có nhu cầu học thật sự, vì đó có thể là vỏ bọc để đưa lao động bất hợp pháp.
- Tìm hiểu kỹ chi phí và các khoản phải nộp: Đi lao động nước ngoài theo đường chính thống sẽ có các khoản chi phí cố định như phí dịch vụ cho doanh nghiệp, tiền đóng quỹ, tiền visa, vé máy bay… được quy định rõ trong hợp đồng và hóa đơn chứng từ. Hiện nay chi phí có thể thay đổi tùy đơn vị, Người lao động cần yêu cầu công ty liệt kê văn bản các khoản phí phải nộp và giữ biên lai. Nếu có đối tượng đòi nộp thêm tiền “bôi trơn” hoặc thu khoản phí quá cao bất thường, hãy cảnh giác vì rất có thể đó là lừa đảo. Không nên vay mượn nộp tiền mà chưa nắm rõ mình sẽ đi theo diện nào, có đảm bảo xuất cảnh hay không.
- Liên hệ cơ quan chức năng khi nghi ngờ: Trong quá trình tìm hiểu, nếu gặp dấu hiệu nghi vấn lừa đảo, người lao động nên báo ngay cho các cơ quan chức năng như Phòng Lao động – Thương binh & Xã hội địa phương, Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) hoặc đường dây nóng bảo hộ công dân của Bộ Ngoại giao. Các cơ quan này có thể kiểm tra tính pháp lý của doanh nghiệp tuyển dụng hoặc tư vấn kịp thời.
Kết luận:
Làm việc tại đảo Síp có thể mang lại cơ hộ thực sự cho lao động phổ thông Việt Nam nếu đi đúng con đường hợp pháp. Với môi trường sống an toàn, mức lương ổn định và nhu cầu nhân lực có thực, Síp hứa hẹn là điểm đến mới đầy tiềm năng. Tuy nhiên, bài học từ những vụ lừa đảo đau lòng nhắc nhở chúng ta rằng mọi “con đường tắt” đều tiềm ẩn rủi ro. Người lao động cần tỉnh táo, trang bị kiến thức và tuân thủ quy định pháp luật khi muốn ra nước ngoài làm việc.
